کۆکردنەوە و لێدەرکردنی ژمارە تەواوەکان

دەستپێک

کۆکردنەوە و لێدەرکردنی ژمارە تەواوەکان دوو کردارن کە لە بنەڕەتیترین و گرنگترین بەشەکانی بیرکارین. ئەم دوو کردارە ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕن لە ژیانی ڕۆژانەماندا و بناغەی زۆربەی چەمکە بیرکارییەکانی تر پێکدەهێنن.

لەم وانەیەدا، فێر دەبین چۆن ڕێگای ستوونی بەکار بهێنین بۆ کۆکردنەوە و لێدەرکردنی ژمارە تەواوەکان. ئەم ڕێگایە یارمەتیمان دەدات کە ژمارە گەورەکان بە وردی و ئاسانی کۆ بکەینەوە یان لێک دەربکەین.

کۆکردنەوەی ستوونی

کۆکردنەوەی ستوونی ڕێگایەکی کاریگەرە بۆ کۆکردنەوەی دوو ژمارە یان زیاتر. لەم ڕێگایەدا، ژمارەکان بە ستوونی دەنووسرێن، بە جۆرێک کە خانەکانی بەهای شوێن بەیەک بگەن.

نموونە: ٣٤٣ + ٣١٥

یەکەکان دەیەکان سەدەکان
٣ ٤ ٣
٥ ١ ٣
٨ ٥ ٦

هەنگاو ١: لە ستوونی یەکەکانەوە دەست پێ دەکەین: ٣ + ٥ = ٨

هەنگاو ٢: لە ستوونی دەیەکان: ٤ + ١ = ٥

هەنگاو ٣: لە ستوونی سەدەکان: ٣ + ٣ = ٦

ئەنجام: ٣٤٣ + ٣١٥ = ٦٥٨

خاڵی گرنگ

ئەگەر کۆی دوو ژمارە لە ستوونێکدا گەورەتر بوو لە ٩، دەبێت ژمارەیەک بۆ ستوونی دواتر ببەین.

نموونە: ٣٤٣ + ٣٢٩

یەکەکان دەیەکان سەدەکان
٣ ٤ ٣
٩ ٢ ٣
٢ ٧ ٦

هەنگاو ١: لە ستوونی یەکەکان: ٣ + ٩ = ١٢، ٢ لە خانەی یەکەکان دادەنێین و ١ دەبەین بۆ ستوونی دەیەکان

هەنگاو ٢: لە ستوونی دەیەکان: ٤ + ٢ + ١ (لە بردن) = ٧

هەنگاو ٣: لە ستوونی سەدەکان: ٣ + ٣ = ٦

ئەنجام: ٣٤٣ + ٣٢٩ = ٦٧٢

ڕاهێنان

بە بەکارهێنانی ڕێگای کۆکردنەوەی ستوونی، ئەنجامی ٤٢٧ + ٣٦٣ بدۆزەرەوە.

یەکەکان دەیەکان سەدەکان
٧ ٢ ٤
٣ ٦ ٣

لێدەرکردنی ستوونی

لێدەرکردنی ستوونی ڕێگایەکی کاریگەرە بۆ لێدەرکردنی ژمارە گەورەکان. لەم ڕێگایەدا، ژمارەکان بە ستوونی دەنووسرێن و لە چەپەوە بۆ ڕاست لێک دەردەکرێن.

نموونە: ٥٤٨ - ١٢٥

یەکەکان دەیەکان سەدەکان
٨ ٤ ٥
٥ ٢ ١
٣ ٢ ٤

هەنگاو ١: لە ستوونی یەکەکانەوە دەست پێ دەکەین: ٨ - ٥ = ٣

هەنگاو ٢: لە ستوونی دەیەکان: ٤ - ٢ = ٢

هەنگاو ٣: لە ستوونی سەدەکان: ٥ - ١ = ٤

ئەنجام: ٥٤٨ - ١٢٥ = ٤٢٣

خاڵی گرنگ

کاتێک دوو ژمارە لە ستوونێکدا لێک دەردەکەین، ئەگەر ژمارەی دووەم گەورەتر بوو لە یەکەم، ناتوانین لێی دەربکەین. لەم کاتەدا پێویستە ژمارەیەک لە ستوونی دواتر قەرز بکەین.

نموونە: ٣٤٣ - ٢٣٧

یەکەکان دەیەکان سەدەکان
٣ ١٣ ٤ ٣ ٣
٧ ٣ ٢
٦ ٠ ١

هەنگاو ١: لە ستوونی یەکەکان، ناتوانین ٧ لە ٣ دەربکەین. بۆیە ١٠ لە ستوونی دەیەکان قەرز دەکەین: ١٣ - ٧ = ٦

هەنگاو ٢: لە ستوونی دەیەکان، ٣ (٤ - ١ لە قەرزکردن) - ٣ = ٠

هەنگاو ٣: لە ستوونی سەدەکان: ٣ - ٢ = ١

ئەنجام: ٣٤٣ - ٢٣٧ = ١٠٦

ڕاهێنان

بە بەکارهێنانی ڕێگای لێدەرکردنی ستوونی، ئەنجامی ٤٢٧ - ٣٦٣ بدۆزەرەوە.

یەکەکان دەیەکان سەدەکان
٧ ٢ ٤
٣ ٦ ٣