کەڕەتکردنی ژمارە تەواوەکان

ڕێگای تۆڕ بۆ کەڕەتکردن

ڕێگای تۆڕ شێوازێکی دیداری (بینراو)ە بۆ کەڕەتکردنی دوو ژمارە. لەم ڕێگایەدا، هەر ژمارەیەک دەشکێنینەوە بۆ بەشە جیاوازەکانی و پاشان لێکیان دەدەین. با نموونەیەک ببینین:

نموونە: ٤٦ × ٣٥

سەرەتا با ژمارەکان بشکێنینەوە:

٤٦ = ٤٠ (چوار دەیی) + ٦ (شەش یەکی)

٣٥ = ٣٠ (سێ دەیی) + ٥ (پێنج یەکی)

× ٤٠ (دەیەکان) ٦ (یەکەکان) کۆی گشتی
٣٠ (دەیەکان) ٣٠ × ٤٠ = ١٢٠٠ ٣٠ × ٦ = ١٨٠ ١٢٠٠ + ١٨٠ = ١٣٨٠
٥ (یەکەکان) ٥ × ٤٠ = ٢٠٠ ٥ × ٦ = ٣٠ ٢٠٠ + ٣٠ = ٢٣٠
١٣٨٠ + ٢٣٠ = ١٦١٠

کەواتە، ٤٦ × ٣٥ = ١٦١٠

ئەم ڕێگایە یارمەتیمان دەدات کە بە ڕوونی ببینین چۆن بەشە جیاوازەکانی ژمارەکان لێک دەدرێن و پاشان کۆ دەکرێنەوە.

ڕێگای ستوونی بۆ کەڕەتکردن

ڕێگای ستوونی شێوازێکی نەریتییە بۆ کەڕەتکردن کە تێیدا یەک ژمارە لە ژێر ئەوی تر دەنووسرێت و بە قۆناغ لێک دەدرێن. با هەمان نموونەی پێشوو بە ڕێگای ستوونی چارەسەر بکەین:

نموونە: ٤٦ × ٣٥

هەنگاو ١: ٦ × ٥ = ٣٠

٠ لە خانەی یەکەکان دادەنێین و ٣ دەبەین بۆ خانەی دەیەکان.

هەنگاو ٢: ٦ × ٣ = ١٨، لەگەڵ ٣ـی براو دەکاتە ٢١

٢١٠ دەنووسین (چونکە ئێمە ٦ × ٣٠ دەکەین، نەک ٦ × ٣).

هەنگاو ٣: ئێستا ٤٠ × ٣٥ دەکەین

سفرێک لە خانەی یەکەکان دادەنێین.

هەنگاو ٤: ٤ × ٥ = ٢٠

٠ لە خانەی دەیەکان دادەنێین و ٢ دەبەین بۆ خانەی سەدەکان.

هەنگاو ٥: ٤ × ٣ = ١٢، لەگەڵ ٢ـی براو دەکاتە ١٤

١٤٠٠ دەنووسین (چونکە ئێمە ٤٠ × ٣٠ دەکەین).

هەنگاو ٦: کۆکردنەوەی ئەنجامەکان

٢١٠ + ١٤٠٠ = ١٦١٠

کەواتە، ٤٦ × ٣٥ = ١٦١٠

ڕاهێنان

با پێکەوە ڕاهێنان لەسەر ئەم شێوازانە بکەین. تکایە ٢٨ × ١٧ بە یەکێک لەم دوو ڕێگایانە چارەسەر بکە:

دابەشکردنی ژمارە تەواوەکان

دابەشکردنی ژمارە تەواوەکان

دابەشکردنی کورت

دابەشکردنی کورت ڕێگایەکی خێرایە بۆ دابەشکردنی ژمارە گەورەکان بەسەر ژمارە بچووکەکاندا (بە گشتی کەمتر لە ١٠). ئەم ڕێگایە پشت بە بیرکاری زارەکی دەبەستێت.

نموونە: ٨٩٥ ÷ ٥

٨٩٥ ÷ ٥ واتە "چەند جار ٥ دەچێتە ناو ٨٩٥؟". لێرەدا ٥ دابەشکەرە.

٥
١ ٧ ٩
٨ ٩ ٥

هەنگاو ١: ٥ چەند جار دەچێتە ناو ٨؟ یەک جار (٥ × ١ = ٥). ١ لە سەرەوە دەنووسین و ٣ دەمێنێتەوە.

هەنگاو ٢: ٣٩ (٣ـی پێشوو لەگەڵ ٩). ٥ چەند جار دەچێتە ناو ٣٩؟ ٧ جار (٥ × ٧ = ٣٥). ٧ لە سەرەوە دەنووسین و ٤ دەمێنێتەوە.

هەنگاو ٣: ٤٥ (٤ـی پێشوو لەگەڵ ٥). ٥ چەند جار دەچێتە ناو ٤٥؟ ٩ جار بە تەواوی.

کەواتە، ٨٩٥ ÷ ٥ = ١٧٩

دابەشکردنی درێژ

دابەشکردنی درێژ بۆ ئەو کاتانەیە کە دابەشکەر گەورەترە لە ١٠ یان کاتێک کە پێویستمان بە وردەکاری زیاترە.

نموونە: ١٢٩ ÷ ٣

٤٣
٣ | ١٢٩
١٢
٩
٩
٠

هەنگاو ١: ٣ چەند جار دەچێتە ناو ١٢؟ ٤ جار (٣ × ٤ = ١٢). ٤ لە سەرەوە دەنووسین.

هەنگاو ٢: ١٢ لە ١٢ کەم دەکەینەوە، ٠ دەمێنێتەوە. ٩ـی دواتر دادەبەزێنین.

هەنگاو ٣: ٣ چەند جار دەچێتە ناو ٩؟ ٣ جار. ٣ لە تەنیشت ٤ـەکەوە دەنووسین.

هەنگاو ٤: ٩ لە ٩ کەم دەکەینەوە، ٠ دەمێنێتەوە.

کەواتە، ١٢٩ ÷ ٣ = ٤٣

ڕاهێنان

با پێکەوە ڕاهێنان لەسەر دابەشکردن بکەین. تکایە ٤٢٧ ÷ ٧ بە یەکێک لەم دوو ڕێگایانە چارەسەر بکە: