ڕێگای تۆڕ شێوازێکی دیداری (بینراو)ە بۆ کەڕەتکردنی دوو ژمارە. لەم ڕێگایەدا، هەر ژمارەیەک دەشکێنینەوە بۆ بەشە جیاوازەکانی و پاشان لێکیان دەدەین. با نموونەیەک ببینین:
سەرەتا با ژمارەکان بشکێنینەوە:
٤٦ = ٤٠ (چوار دەیی) + ٦ (شەش یەکی)
٣٥ = ٣٠ (سێ دەیی) + ٥ (پێنج یەکی)
× | ٤٠ (دەیەکان) | ٦ (یەکەکان) | کۆی گشتی |
---|---|---|---|
٣٠ (دەیەکان) | ٣٠ × ٤٠ = ١٢٠٠ | ٣٠ × ٦ = ١٨٠ | ١٢٠٠ + ١٨٠ = ١٣٨٠ |
٥ (یەکەکان) | ٥ × ٤٠ = ٢٠٠ | ٥ × ٦ = ٣٠ | ٢٠٠ + ٣٠ = ٢٣٠ |
١٣٨٠ + ٢٣٠ = ١٦١٠ |
کەواتە، ٤٦ × ٣٥ = ١٦١٠
ئەم ڕێگایە یارمەتیمان دەدات کە بە ڕوونی ببینین چۆن بەشە جیاوازەکانی ژمارەکان لێک دەدرێن و پاشان کۆ دەکرێنەوە.
ڕێگای ستوونی شێوازێکی نەریتییە بۆ کەڕەتکردن کە تێیدا یەک ژمارە لە ژێر ئەوی تر دەنووسرێت و بە قۆناغ لێک دەدرێن. با هەمان نموونەی پێشوو بە ڕێگای ستوونی چارەسەر بکەین:
هەنگاو ١: ٦ × ٥ = ٣٠
٠ لە خانەی یەکەکان دادەنێین و ٣ دەبەین بۆ خانەی دەیەکان.
هەنگاو ٢: ٦ × ٣ = ١٨، لەگەڵ ٣ـی براو دەکاتە ٢١
٢١٠ دەنووسین (چونکە ئێمە ٦ × ٣٠ دەکەین، نەک ٦ × ٣).
هەنگاو ٣: ئێستا ٤٠ × ٣٥ دەکەین
سفرێک لە خانەی یەکەکان دادەنێین.
هەنگاو ٤: ٤ × ٥ = ٢٠
٠ لە خانەی دەیەکان دادەنێین و ٢ دەبەین بۆ خانەی سەدەکان.
هەنگاو ٥: ٤ × ٣ = ١٢، لەگەڵ ٢ـی براو دەکاتە ١٤
١٤٠٠ دەنووسین (چونکە ئێمە ٤٠ × ٣٠ دەکەین).
هەنگاو ٦: کۆکردنەوەی ئەنجامەکان
٢١٠ + ١٤٠٠ = ١٦١٠
کەواتە، ٤٦ × ٣٥ = ١٦١٠
با پێکەوە ڕاهێنان لەسەر ئەم شێوازانە بکەین. تکایە ٢٨ × ١٧ بە یەکێک لەم دوو ڕێگایانە چارەسەر بکە:
دابەشکردنی کورت ڕێگایەکی خێرایە بۆ دابەشکردنی ژمارە گەورەکان بەسەر ژمارە بچووکەکاندا (بە گشتی کەمتر لە ١٠). ئەم ڕێگایە پشت بە بیرکاری زارەکی دەبەستێت.
٨٩٥ ÷ ٥ واتە "چەند جار ٥ دەچێتە ناو ٨٩٥؟". لێرەدا ٥ دابەشکەرە.
هەنگاو ١: ٥ چەند جار دەچێتە ناو ٨؟ یەک جار (٥ × ١ = ٥). ١ لە سەرەوە دەنووسین و ٣ دەمێنێتەوە.
هەنگاو ٢: ٣٩ (٣ـی پێشوو لەگەڵ ٩). ٥ چەند جار دەچێتە ناو ٣٩؟ ٧ جار (٥ × ٧ = ٣٥). ٧ لە سەرەوە دەنووسین و ٤ دەمێنێتەوە.
هەنگاو ٣: ٤٥ (٤ـی پێشوو لەگەڵ ٥). ٥ چەند جار دەچێتە ناو ٤٥؟ ٩ جار بە تەواوی.
کەواتە، ٨٩٥ ÷ ٥ = ١٧٩
دابەشکردنی درێژ بۆ ئەو کاتانەیە کە دابەشکەر گەورەترە لە ١٠ یان کاتێک کە پێویستمان بە وردەکاری زیاترە.
هەنگاو ١: ٣ چەند جار دەچێتە ناو ١٢؟ ٤ جار (٣ × ٤ = ١٢). ٤ لە سەرەوە دەنووسین.
هەنگاو ٢: ١٢ لە ١٢ کەم دەکەینەوە، ٠ دەمێنێتەوە. ٩ـی دواتر دادەبەزێنین.
هەنگاو ٣: ٣ چەند جار دەچێتە ناو ٩؟ ٣ جار. ٣ لە تەنیشت ٤ـەکەوە دەنووسین.
هەنگاو ٤: ٩ لە ٩ کەم دەکەینەوە، ٠ دەمێنێتەوە.
کەواتە، ١٢٩ ÷ ٣ = ٤٣
با پێکەوە ڕاهێنان لەسەر دابەشکردن بکەین. تکایە ٤٢٧ ÷ ٧ بە یەکێک لەم دوو ڕێگایانە چارەسەر بکە: